Bob Dylan - The Bootleg Series Vol. 12 1965-1966 The Best Of The Cutting Edge
Door Harry Prenger
Meer dan terecht natuurlijk dat de platenmaatschappij van Bob Dylan het belang erkent van zijn archiefopnamen die, zo is inmiddels ruimschoots gebleken, artistiek gezien niet onder doen voor zijn gewone albums. Vanaf de allereerste boxset in de zogeheten Bootleg Series, de eerste verscheen in 1991, verbaast menigeen zich over de hoge kwaliteit van de songs die Dylan, dikwijls om vage redenen, links liet liggen.
Of het nog indrukwekkender kan. Halverwege de jaren zestig was het Dylan menens. Hij ondernam een solotoer door Engeland, gaf per elektrische gitaar de folkbeweging een draai om de oren, toerde uitputtend met een groep muzikanten die nadien bekend werden als The Band en bezocht Andy Warhol in diens kunstenaarsenclave The Factory. Tussendoor vond Dylan ook nog eens de tijd drie lp's op te nemen: Bringing It All Back Home, Highway 61 Revisited en Blonde On Blonde. De eerste rockplaten met tekstuele diepgang en beeldspraak.
De creatieve stroomversnelling waarin de destijds 24-jarige verkeerde, blijkt eveneens uit de bijna vierhonderd verschillende varianten (takes) die voor de drie albums werden uitgeprobeerd. Een 'best of' hiervan staat op deze vinylbox. In tegenstelling tot bijvoorbeeld de Deluxe-cd bevat de 3lp-set namelijk geen tientallen takes van een en hetzelfde nummer, maar horen we van elke bekende song, op een enkele uitzondering na, een nooit eerder verschenen variant of voorbode.
In de wereld van Dylan betekent dit het aanpassen ofwel omgooien van teksten, tempo, dictie, melodie en instrumentatie. Soms rigoureus, dan weer dicht op de versies zoals we die later leerden kennen. Veel curiosa als repetities, demo's, een verkeerde inzet of uitvoeringen vanachter de piano. Neem zo'n vijfde take van Visions Of Johanna, terloops en onbevangen. In niets het latere beroemde klaaglied. Of de wijze waarop van Just Like A Woman bijna een fuifnummer wordt gemaakt.
Bob Dylan is wel goed maar niet gek. Ondanks dat vrijwel alle 'alternative takes' indruk maken zijn de officieel uitgebrachte songs in veel gevallen net iets urgenter, venijniger en muzikaler. Maar dan draai je opeens kant F. Preludes op Blonde On Blonde waar de rock 'n roll en het spelplezier van af druipt. Slechts een van de vele ontdekkingen die The Best Of The Cutting Edge prijsgeeft. En óf het nog indrukwekkender kan.
Over het vinyl:
In de robuuste slipcase bevinden zich drie platen, twee cd's en een bijna zestig pagina's tellend boek in het formaat van een lp hoes. Net als bij de voorgaande edities van de Bootleg Series is ook deze boxset wat betreft verpakking van een intimiderende pracht. De sierlijk vormgegeven binnenhoezen ogen ronduit exotisch. Dylanduiders en direct betrokkenen leveren context en historische interpretatie, geïllustreerd met deels niet eerder gepubliceerde foto's. Uit het persoonlijke archief van de Nederlandse Dylanverzamelaar Arie de Reus zijn unieke afbeeldingen afgedrukt, waaronder een grote kleurenfoto van een persconferentie in Parijs en een aantal van de singlehoesjes. Belangrijker is natuurlijk de muziek. De opgekrikte opnamen bezitten een dynamisch en helder geluid met veel gevoel voor authenticiteit en luisterbeleving. Overigens staan op de twee bijgevoegde cd's dezelfde nummers als op de lp's.
Bob Dylan - The Bootleg Series Vol. 12 1965-1966 The Best Of The Cutting Edge (Columbia/Sony Music)