Interview: Eefje de Visser - Nachtlicht
Door Edgar Kruize
Een ruk naar links (of rechts) is het niet te noemen, maar Nachtlicht, het nieuwe album van Eefje de Visser, is onmiskenbaar anders dan de voorgangers. Meer dynamisch, elektronischer en voor een groot deel ontdaan van de singer-songwriter/folkinvloeden die eerder werk (debuut De Koek en opvolger Het Is) kenmerkten, is het een album dat zich per luisterbeurt dieper in de gehoorgang nestelt.
Het maakt het derde album van De Visser dan ook bij uitstek een luistertrip die je van begin tot eind moet ondergaan, zeker in deze kille januarimaand komt de weemoed die uit de veelal cryptische nummers komt doorsijpelen goed binnen als je Nachtlicht als geheel beluistert en het niet als een verzameling losse tracks beschouwt. Zo is het ook bedoelt, zo stelt de zangeres.
“Dit is eindelijk die plaat die ik al heel lang wilde maken. Het vorige album Het Is is een heel akoestisch album geworden, terwijl dat muzikaal niet iets is waar ik persoonlijk bijzonder veel van hou. Ik zat in die periode echter in een vibe en gemoedstoestand waarin dat heel goed paste. Nachtlicht is eindelijk veel minder een singer-songwriteralbum, meer kleurrijk.”
Als luisteraar hoor je dat uiteraard direct. Wat is voor jou persoonlijk het grootste verschil geweest tijdens het creatieve proces?
“Ik heb heel bewust mijn best gedaan om meer onverwachte wegen in te slaan. Dat betekende vooral ook veel doorcomponeren, niet te snel genoegen nemen met de liedjes zoals ze initieel waren. Nu deed ik dat doorcomponeren altijd al, maar nu zijn daar nog eens extra stappen gezet door de composities verder uit te diepen. Elke track moest ‘meer’ worden dan een standaard liedje.”
Productioneel is het ook een heel ander album geworden, je hoort er veel in terug als je er goed voor gaat zitten.
“Ik heb er ook veel meer een bandalbum van willen maken. Mijn bandleden en ik zijn inmiddels zo goed op elkaar ingespeeld dat ik écht het gevoel heb dat we dit album als band hebben gemaakt. Ik ben wel degene die de richting uitzet, maar dat bandgevoel wilde ik terug laten komen. Live zijn we namelijk ook altijd aan het doorarrangeren, liedjes doorontwikkelen tot ze weer nieuwe jasjes krijgen. Zo is het voor bezoekers ook leuk om meerdere shows te komen bekijken, omdat ze nooit exact hetzelfde horen.”
Meer dan de liedjes op je eerdere albums, waarbinnen veel ruimte was voor doorarrangeren, klinken de tracks op Nachtlicht redelijk definitief. Zullen deze dan minder ingrijpend veranderen?
“Tijdens de eerste clubtour zullen ze inderdaad wel klinken als op het album. We blijven echter creatievelingen, die nummers zullen ongetwijfeld naar mate we ze vaker spelen gaan doorontwikkelen.”
Nachtlicht is niet alleen uit op cd maar ook op lp. Heb je zelf veel met vinyl?
“Om eerlijk te zijn niet meer of minder dan een cd. Ik hoef iets niet perse als lp in de kast te hebben. Als ik een album vanaf cd hoor met een goede koptelefoon, vind ik dat ook prachtig. Mensen zeggen vaak dat een lp beter klinkt. Zo wil ik het zelf niet noemen, het is vooral een andere sfeer. Digitaal of analoog heeft elk zo zijn voordelen. Wat mij wel enorm aanspreekt aan het afspelen van vinyl, is dat het ‘meer’ is dan de muziek als achtergrondgeluid gebruiken. Je gaat echt zitten om een album tot je te nemen, besteed tijd aan de muziek. Dat spreekt me enorm aan. Het medium is minder belangrijk, al moet ik zeggen dat de lp absoluut de mooiste uitvoering van Nachtlicht is. Alle details in het artwork komen door het formaat prachtig naar voren. De lp is veel meer een belevenis dan de cd of een stream. De liedjes blijven echter het belangrijkst.”
Zolang die hun weg maar naar de luisteraar vinden dus? Ongeacht geluidskwaliteit of de drager?
“Ik ben zelf meer gevoelig voor arrangementen, kwaliteit van de liedjes en sfeer dan voor klank. Hifi-apparatuur kan ik enorm waarderen, maar ik geniet het meest van composities, dan van een perfecte geluidskwaliteit. Toen we in de studio het album de hele tijd op die perfecte studiospeakers hadden gehoord, was het voor ons een verademing om het album ook eens af te spelen op een oude cassettespeler. Het was even heel erg fijn toen het geluid niet alle informatie in zich had en er een soort simpele versie van Nachtlicht boven kwam drijven die óók goed klonk. Dat gezegd, ik vind het wel heel belangrijk dat de liedjes op een album samen een geheel vormen. Het is echt de bedoeling dat de luisteraars Nachtlicht op die manier beluisteren.”
De volgorde van de liedjes is dus net zo belangrijk als de compositie van de losse tracks?
“Absoluut! Tijdens het schrijven heb ik er niet specifiek rekening mee gehouden dat het op twee plaatkanten moest passen. Maar toen de tien liedjes af waren, realiseerde ik me wel dat het er vijf op elke plaatkant moesten worden. Zodoende heb ik voor de lp een eigen tracklist samengesteld die uit twee spanningsbogen bestaat, waar de cd-versie één lange spanningsboog heeft. Die lp-volgorde daar heb ik lang op zitten puzzelen, maar ik vind het uiteindelijk de beste vanwege de dubbele spanningsboog. Ik vind het echter heel belangrijk dat de luisteraar alle tien de liedjes hoort. Ze horen bij elkaar, voor mijn gevoel vormen ze samen een heel lijf.”
Wat is er mis met een los ledemaat?
“Voor mij persoonlijk – en ik besef dat heel veel mensen dit niet hebben – geldt dat interesse voor één liedje maar oppervlakkig is. In een album kan je verdwalen, je kan er volledig door geïntrigeerd raken. Persoonlijk wil ik als dat gebeurt ook alles weten en verdiep ik me enorm in zo’n album, ken ik alle geluidjes, alle teksten, alle licks. Een liedje alleen is niet genoeg, dat is als een losse arm, of voet. Ik hoop ook dat luisteraars mijn albums ook als geheel zien en beluisteren. Daar zijn ze voor bedoeld.”
Als we het dan toch het album als lichaam hebben, wat is het kloppend hart van Nachtlicht en wat is het hoofd?
“Het hoofd en het hart worden gemaakt door een combinatie van de liedjes. Wel kan ik stellen dat we door Scheef naar voren te schuiven als introductie van het album, tonen dat Nachtlicht een ‘ander’ album is geworden. Andere liedjes op het album zijn meer compact, meer catchy popliedjes of meer een bandgeluid. We kozen echter voor Scheef om meteen duidelijk te maken dat het hier om een volledige plaat gaat. Ik ben zelf het meest geboeid als er mysterie in muziek zit, dan raak ik geïntrigeerd en wil ik meer weten. Ik hoop dat Scheef dat zelfde effect heeft op anderen.”
Nachtlicht verschijnt op 8 januari 2016. Eefje de Visser doet komende maand in diverse platenwinkels instores ter promotie van het album. Komende tijd doet ze tevens enkele try-outs voor de clubtour die in maart start.