Let’s cut this record! - Sven Hammond
Sinds de oprichting van ‘Sven Hammond’ zijn we eigenlijk met vinyl releases bezig geweest en we zijn er dan ook apetrots op dat elk album tot nu toe op vinyl is verschenen. De eerste Sven Hammond vinyl release (2007, toen nog met ‘Soul’ in de naam) was er een op het Amerikaanse label ‘Hammondbeat’. Een heuse 7-inch single met daarop 2 songs; ‘Lookin’ Up Turning Round’ (feat Corinna Greyson) en ‘Moet Jij Wete’. Hoe kicke was het toen ik die single voor het eerst in m’n handen had! Onze band op vinyl! En wat klinkt dat lekker! In de afgelopen jaren is het vinyl aan een wederopstanding begonnen.
Toen ik nog een klein Svennetje was, was vinyl nog de standaard. Ik draaide platen grijs op m’n kamer. Pink Floyd, Wham, Elvis, The Passadenas, Keith Jarret… heel veel verschillende stijlen die ik allemaal verslond. En dan zette je die platen over op een cassettebandje zodat je ze ook op vakantie in de auto kon luisteren of op je Sony Walkman!
Een paar jaar later kwam de CD en verdween het vinyl bijna volledig naar de achtergrond. Iedereen gooide z’n platen en platenspeler weg en schakelde (vaak hele collecties) over op CD. Maar zo snel als die kille digitale plaquette opkwam, zo snel is hij weer aan het verdwijnen. Met de online beschikbaarheid van muziek heeft het zilveren schijfje (trouwens ook best slijtagegevoelig) afgedaan en is alles tegenwoordig ‘streaming’ verkrijgbaar. In dezelfde kwaliteit als CD. Misschien daardoor is er juist weer ruimte ontstaan voor de wederopstanding van het vinyl. De sound, de ruimte voor het artwork en het bijzondere karakter van het ‘hebben’ en draaien van platen heeft ervoor gezorgd dat vinyl verkopen weer enorm hard stijgen. Hadden we bij de vinyl versie van ons eerste studio album ‘The Marmalade Sessions’ nog binnen 5 weken de dozen met platen in de studio staan, tegenwoordig kunnen de weinige vinyl fabrieken de vraag bijna niet meer aan! Het duurt nu al meer dan drie maanden nadat je je masters bij de fabriek hebt afgeleverd, voordat je je dozen met het zwart glimmende vinyl in handen hebt.
Wat misschien weinig mensen weten is dat er een hele belangrijke schakel in de ‘vinyl-ketting’ zit: de cutting-engineer. Een waar ambacht dat maar weinig mensen beheersen. Wat is een ‘cutting-engineer’ en wat doet ‘ie precies?
‘To cut’ betekent snijden en is een term die al sinds de eerste dagen van de opname techniek in gebruik is. Men zij; ‘let’s cut this song’ als men ging opnemen. Dit was omdat in de eerste dagen, begin vorige eeuw, opnames direct, tijdens de performance van de artiest, door een ‘naald’ in de ‘masterplaat’ werden gesneden. Van deze ‘moederplaat’ werden dan de (toen nog) bakelieten platen geperst.
Tegenwoordig nemen we eerst de muziek op om het daarna te mixen en tot slot te masteren. Dan gaat het naar de ‘cutting-engineer’ die ervoor zorgt dat de master in een moederplaat wordt gesneden…letterlijk! Deze schakel in de ketting van het maken van een LP is heel erg belangrijk. Hij zorgt ervoor dat je opnames klinken van vinyl hoe jij het als artiest bedoeld hebt. Hij adviseert over de volgorde (soms moet je die aanpassen omdat meer naar de binnenkant van de plaat toe minder laagweergave beschikbaar is). Ook is je tijd per kant beperkt tot ongeveer 23 minuten. Hoe meer je op één kant zet, hoe smaller de groef en hoe minder laagweergave er kan zijn. De cutting-engineer helpt je met het maken van deze belangrijke keuzes en zet de laatste puntjes op de ‘i’ (voegt nog laatste mastering tools zoals EQ toe om hoog en laag waar nodig aan te passen voor het vinyl). Het blijft een prachtig ambacht en zoals het er nu naar uitziet, gaat dit niet snel verdwijnen. In Nederland is er eigenlijk maar één cutting-engineer en dat is de legendarische Rinus Honing van Record Industry in Haarlem. Zijn naam staat zelden op albums vermeld, maar er is bijna geen plaat in je kast die hij niet heeft gesneden. Record Industry is één van de laatste paar vinyl fabrieken ter wereld en perst al jaren vinyl. Zo heeft Rinus bijna elk ‘classic-album’ gesneden wat is uitgegeven. Het was voor mij ook een super belevenis toen ik voor het eerst bij Rinus in z’n kleine studio in Haarlem was in een zijkamertje van de fabriek. This is where the magic happens! Omgeven door apparatuur uit vervlogen tijden, maar van ongekende kwaliteit, snijdt Rinus daar dag in dag uit de mooiste platen. Allemaal ‘real-time’ natuurlijk. Laat dit stukje dan ook een lofzang zijn voor de cutting-engineer! Zelden vermeld op het artwork van een plaat, maar een cruciale schakel in de ketting. Rinus (and all you other soundwizards), keep on cutting!!!
Sven Figee
WINACTIE: maak kans op een vinyl van Sven Hammond; like onze facebookpagina, geef je reactie onder de post van deze column op facebook en wie weet win jij een vinyl van Sven Hammond!