‘David Bowie is’ een overweldigende, zeer verslavende totaalexpositie
Sound and Vision. Fashion. Art Decade. Zo maar een paar treffende, veelzeggende Bowie-titels die in mijn hoofd oppoppen als ik door de zalen van het Groninger Museum loop. Kunst, songs, outfits, filmpjes; het draait allemaal om één persoon. Ja, het is verzengend veel; een overweldigende, baanbrekende expositie die zijn weerga niet kent. Maar ik vind het bovenal een 3d-totaalervaring. Zo zeer zelfs dat ik na dik twee uur ronddwalen in de wereld die ‘David Bowie is’ heet, eigenlijk het liefst nog een rondje wil lopen. De albums op de terugreis, beteugelen mijn aangewakkerde Bowie-verslaving. Voorlopig. Want dat ik nog een keer ga, staat als een paal boven water…
Door Dennis Dekker
Na Londen, Toronto, Sao Paolo, Berlijn, Chicago, Parijs en Melbourne is het sinds deze week de beurt aan Groningen. De laatste plek waar deze prachtige, veelzijdige overzichtsexpositie ‘David Bowie is’ te zien zal zijn.
Victoria Broackes, de curator van het Londense Victoria & Albert Museum vertelt tijdens de perspresentatie dat de Britse muziekjournalist Paul Morley de treffende, doch oersimpele, titel verzon. Enerzijds een vraag, anderzijds een deel van een zin die afgemaakt moet worden. En wat David Bowie allemaal is, blijkt meteen, wanneer je als bezoeker door het Groninger Museum doolt.
Feit is: hij is in ieder geval níet David Robert Jones. Want dat is dezelfde persoon die ooit op 16 september 1965 de artiestennaam David Bowie verzon. Jones wilde namelijk niet verward worden met de populairder wordende artiest Davy Jones (later zanger van The Monkees). Het officiële begin van zijn artiestencarrière als David Bowie.
Vanaf dat moment begint de Brit ook serieus met het aanleggen van een immens archief over deze zelfgecreëerde artiest. Dat treffend getitelde David Bowie Archive bestaat in 2011 uit zo’n 75000 items. Van groot tot klein. Of het nu een kattenbelletje of een kostuum was; Bowie bewaarde alles. Angstvallig en een beetje ziekelijk misschien ook wel. Feitelijk heeft hij het als tiener zelfs al geweten; toen maakte hij al tekeningen over de rockster die hij uiteindelijk zou worden. Ook dat prille begin is te zien in Groningen.
Daarom is het ook zo mooi om van Broackes te horen dat het Victoria & Albert Museum in 2011 de volledige hand had in het samenstellen van de expositie. Meer dan 300 objecten werden door hen geselecteerd. Ze bouwden maanden aan een totaalbeleving die compleet draait om één van de meest vernieuwende, kunstzinnige rockartiesten van deze tijd. Handgeschreven teksten liggen naast gebruikte podiumdelen. Moodboards vermengen met storyboards. Huissleutels van zijn Berlijnse appartement aan de ene wand, concertposters of (attributen voor) platenhoezen aan de andere. Bowie’s outfits (veelal gemaakt door beroemde mode-ontwerpers) uit clips staan op emotieloze, strakke etalagepoppen, filmpjes en interviews vullen zijn schilderijen aan, foto’s van de artiest hangen pal naast z’n instrumenten. Attributen uit theaterrollen combineren geweldig met welbekende videoclips zoals Starman, Life On Mars? en Space Oddity.
Uiteraard is er muziek, veel muziek. Op een zeer special manier overgebracht ook. Sennheiser namelijk, werkte mee aan deze expo. Voordat je een voet in de eerste ruimte zet, krijg je een koptelefoon op. Loop langs alle kunststukken en automatisch verandert de schat aan audio-informatie op je koptelefoon. Vaak hoor je muziek, soms vertelt iemand een prachtige anekdote over de artiest, dan weer legt Bowie zelf iets uit. Af en toe stopt de informatie van je koptelefoon en dan nemen livebeelden van songs in de ruimtes het ineens over. Aan de ene kant van de expositieruimte hoor je een Tony Visconti-remix van talloze Bowiesongs, op de bovenste verdieping staat Bowie bijna letterlijk ‘on stage’. Achter die giga-filmbeelden verschijnen af en toe mooi uitgelichte kostuums. Broackes vertelt tijdens de perspresentatie dat ze eigenlijk maar drie doelen hadden bij het samenstellen van deze totaalexpositie over David Bowie. “Eén: het moest iets totaal anders zijn dan dat wat er ooit eerder gedaan was. Twee: het moest een multimediaal spektakel over deze veelzijdige artiest worden. Maar drie: bovenal moest dit recht doen aan Bowie’s ‘groundbreaking spirit’.” Het moet gezegd: dat is allemaal gelukt. Naast iemand die zich muzikaal steeds weer weet te vernieuwen, is tijdens deze expositie meer dan ooit duidelijk geworden dat deze artiest een kameleontisch cultureel icoon van deze tijd is.
De expositie is verlengd tot en met 10 april en is te zien in het Groninger Museum. Ga er naartoe; het is een absolute aanrader. Eén waarschuwing? Het wakkert tegelijkertijd een serieus probleem aan: ‘David Bowie is’ verslavend.
Met toestemming overgenomen: platomania.eu